Jak wybrać właściwą maskę?
Problemy z wyborem masek ochronnych.
Jak wyrobić sobie zdanie i jak kupić dobrej jakości maskę z rzeczywistą gwarancją ochrony?
Poniżej kilka kluczowych rad, które mogą przydać się przy dokonywaniu świadomych zakupów.
Rada 1: Kupujesz maskę, a nie materiał filtracyjny
Należy pamiętać, iż maska to kombinacja materiału filtracyjnego, powłoki, elementów mocujących oraz zaworów i taka właśnie kombinacja daje dopiero odpowiednią ochronę. Zatem sam materiał filtrujący (nawet najwyższej klasy) nie daje nam gwarancji zabezpieczenia. Mówiąc obrazowo założenie na głowę „welonu” z włókniny filtrującej nawet o klasie filtracji FFP3 nie chroni nas we właściwy sposób podobnie jak nie chroni nas przyłbica.
Częstą praktyką stosowaną przez nieuczciwych sprzedających jest stosowanie nazewnictwa typu FFP1, FFP2, FFP3 czy nawet nieistniejącej klasy FFFP 2.5 dla swoich masek, które nie przeszły badań zakończonych wystawieniem Deklaracji Zgodności i Certyfikatu Badań typu UE. W wielu przypadkach oferujący prezentują na stronach wyniki badań samego materiału filtracyjnego. Prosimy jednak pamiętać, iż w żadnym przypadku nie stanowi to gwarancji ochrony. Wyniki takich wybiórczych badań pokazują wyższy poziom filtracji, ponieważ nie uwzględniają różnego typu nieszczelności występujących na styku maska-twarz.
Uzyskanie Certyfikatu Badań typu UE poprzedzone jest ponad 100-ką różnych testów. Szczegóły tych badań opisuje norma EN 149:2001+A1:2009. Jest to przedsięwzięcie wymagające i kosztowne pozwalające jednak na „odsianie ziarna od plew”. Nawet maski z niższą, ale gwarantowaną klasą ochrony FFP1 zgodną z normą EN149: 2001+A1:2009 (filtracja powyżej 80%) są lepsze od masek, co do których nie posiadamy takiej wiedzy. Zaniechanie wykonanie certyfikacji może świadczyć o braku zaufania do możliwości własnego produktu lub stosowania nieuzasadnionych oszczędności.
Rada 2: Przed zakupem zażądaj od sprzedającego Deklaracji Zgodności
Sprzedający ma obowiązek udostępnienia klientowi Deklaracji Zgodności. Jest to formalny dokument wystawiany przez producenta i potwierdzający zgodność maski z normą EN 149:2001+ A1:2009 oraz Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego nr 2016/425 z dnia 9.03.2016, określającym wymagania dla środków ochrony osobistej. Dokument taki musi być dołączany do sprzedawanych produktów i/lub udostępniany na stronie internetowej.
Przykładowe deklaracje, dla masek Broyx są dostępne poniżej:
• Deklaracja zgoności Alfa
• Deklaracja zgodności Delta
Sprawdzając deklaracje proszę pamiętać, że nie chodzi o raport z wycinkowych badań (np. materiału filtrującego) ale formalny dokument o wyglądzie wskazanym pod powyższymi linkami.
Rada 3: Sprawdź, czy maska posiada wymagane oznaczenia
Maska filtrująca powinna posiadać wymagane oznakowanie obejmujące w szczególności znak CE, klasę ochrony i inne. Wymagania odnośnie oznaczeń i ich opis znajdziecie Państwo pod poniższym linkiem.
Rada 4: Sprawdź ważność certyfikatu CE
Prawo do oznaczenia maski znakiem CE musi być poprzedzone tzw. Badaniami typu UE, na podstawie których jest wystawiany przez uprawnioną do takich czynności jednostkę notyfikowaną - Certyfikat Badań typu UE. W Polsce funkcjonują 2 takie podmioty:
• Polski Rejestr Statków (PRS),
• Centralny Instytut Ochrony Pracy (CIOP).
Wystawiona przez producenta Deklaracja Zgodności powinna zawierać nazwę instytucji przeprowadzającej badanie oraz numer certyfikatu. Posiadając tą informację możemy zweryfikować ważność certyfikatu, przykładowo:
- Certyfikaty wystawiane przez PRS –na stronie
- Certyfikaty wystawiane przez CIOP –na stronie
Rada 5: Im wyższa klasa ochrony tym gorsze warunki oddychania
Przy doborze maski należy pamiętać o niezwykle istotnej zależności: im wyższa klasa ochrony tym gorsze są opory oddychania. Poniżej prezentujemy tabelkę pokazującą tę zależność.
W przypadku masek N95 dopuszczalne opory wynoszą 343 Pa (!!!).
Zatem dokonując wyboru miejmy świadomość, iż w trakcie ruchu łatwość oddychania ma pierwszorzędne znaczenie.
Rada 6: Maska FFP1/2/3 czy maseczka chirurgiczna?
Bez wdawania się w szczegóły należy pamiętać o ich różnym przeznaczeniu i wynikającej z tego konstrukcji. Maseczki chirurgiczne są zaprojektowane aby chronić pacjenta na stole operacyjnym przed zakażeniem przez chirurga dużymi kroplami. W warunkach szpitalnych ich działanie wspomagane jest przez specjalizowane wentylatory. Maseczki chirurgiczne nie przylegają jednak szczelnie do twarzy i tym samym nie chronią ich użytkowników! W przypadku masek filtrujących cel stosowania jest odwrotny, to znaczy maski mają zabezpieczać używające ich osoby.
Rada 7: Maski KN95/KN99 i N95/N99 są poddawane mniej wymagającym testom niż maski FFP1/2/3
Chiński standard (KN95/KN99) i amerykańska norma określająca wymagania dla półmasek filtrujących N95 i N99 są mniej restrykcyjne niż ich europejski odpowiednik EN 149. W przypadku masek KN95, KN99, N95 i N99 testy filtracji oparte są tylko o cząstki suche/stałe (chlorku sodu – NaCl). Dla masek testowanych według norm UE dodatkowo bada się filtrację kropelek - cząstek ciekłych. Uzyskanie dobrych wyników dla takiego czynnika jest dużo trudniejsze. Maski KN95, KN99, N95 i N99 mają również dużo wyższe dopuszczalne opory oddychania, o czym napisaliśmy powyżej. Ponadto nie przeprowadza się w ich przypadku badania na zawartość CO2 w masce.
