Jakie oznaczenia musi mieć maska antysmogowa sprzedawana na polskim rynku?

W Polsce sprzedawanych jest wiele marek i modeli masek antysmogowych i sporo osób zadaje sobie następujące podstawowe pytania. Jaką maskę wybrać? Jaka maska będzie najlepsza? Która maska spełnia wymagane normy i jakie to są normy? Jakie oznaczenia powinna mieć maska antysmogowa?

 

Raport UOKiK dot. masek półfiltrujących

Na początku 2019 r. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) opublikował wyniki kontroli masek półfiltrujących. Na początku trzeba zaznaczyć, iż nazwa maski półfiltrującej jest przez UOKiK używana zarówno w odniesieniu do masek używanych w miejscach o wysokim zapyleniu (masek przemysłowych), jak i w odniesieniu do masek dla których potocznie utarła się nazwa masek antysmogowych. W myśl stanowiska urzędu maski antysmogowe kwalifikowane są jako środki ochrony indywidualnej (ŚOI) kategorii III, do których mają zastosowanie od 21 kwietnia 2018 r. wymagania określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie środków ochrony indywidualnej. Zgodnie z brzmieniem przepisów obowiązujących na terenie Unii Europejskiej, bez względu na nazwę stosowaną przez producenta, importera lub dystrybutora, półmaski filtrujące są środkami ochrony indywidualnej podlegającymi przepisom unijnego prawodawstwa zharmonizowanego i oznakowaniu CE. Bezpieczeństwo oraz spełnianie obowiązujących wymagań techniczno-prawnych potwierdza producent w trakcie procedury oceny zgodności, sporządza dokumentację techniczną, wystawia deklarację zgodności i następnie nanosi na środek ochrony indywidualnej oznakowanie CE. Wybierając maski oznaczone znakiem CE, można domniemywać, że taka maska spełnia wymagania techniczne i właściwie chroni układ oddechowy. W trakcie procedury oceny zgodności badaniu podlega cała maska, w przypadku większości masek antysmogowych będzie to maska wraz z wymiennym filtrem. Samo zbadanie filtra, w masce w której takie filtry można wymieniać, nie jest wystarczające i nie daje pełnego obrazu i informacji o zgodności z europejską normą.

Oznaczenia oraz symbole

Dokonując zakupu maski antysmogowej szczególną uwagę należy zwrócić na symbole umieszczone na samej masce lub na jej opakowaniu. Do najważniejszych należą:
• CE – oznacza, iż producent deklaruje, że dana maska spełnia wszystkie wymagania techniczno-prawne,
• FFP1, FFP2 i FFP3 – są oznaczeniem dotyczącym klasy ochrony filtra (FFP3 to najwyższa ochrona),
• D – maska oznaczona tym symbolem spełnia wymagania, które dotyczą masek odpornych na zatkanie pyłem dolomitowym (to oznaczenie głównie dotyczy masek używanych na budowach czy przy remontach, w miejscach w których istnieje duże zapylenie o charakterze przemysłowym), w miejscach w których istnieje duże zapylenie o charakterze przemysłowym),
• NR – dotyczy masek jednorazowego użytku (producenci zazwyczaj wskazują, że takie maski mogą być używane do 8 godzin lub przez jedną zmianę roboczą),
• R – dotyczy półmasek wielokrotnego użytku, zwyklej są to maski z wymiennymi filtrami.

Ponadto na masce oraz na opakowaniu powinny znajdować się informacje takie jak: oznaczenie producenta, typ maski, numer i rok publikacji normy, którą producent zastosował w procedurze oceny zgodności oraz symbole określające jej klasyfikację (np. FFP1 R D). Obok wyżej wskazanych informacji, które powinny być umieszczone przez producenta, zarówno na półmasce filtrującej, jak i na jej opakowaniu, na opakowaniu półmaski filtrującej powinny być umieszczone dodatkowo informacje o: co najmniej rok końca okresu przechowywania półmaski filtrującej, informacja „Patrz informacje dostarczone przez producenta” podana w języku polskim, zalecane przez producenta warunki przechowywania, a opakowanie półmasek filtrujących, które pozytywnie przeszły badanie zatkania pyłem dolomitowym, powinno być dodatkowo oznakowane literą D. Kolejnym obowiązkiem sprzedawcy jest dołączenie instrukcji produktu w języku polskim, w którym zawarte zostaną informacje m.in. o sposobie konserwacji maski, przeznaczeniu maski czy ograniczeniach w jej stosowaniu.

Przy wyborze maski antysmogowej bardzo ważna jest możliwość dopasowania odpowiedniego rozmiaru maski, tak aby jak najlepiej przylegała do twarzy użytkownika i aby wdychane powietrze nie dostawało się przez szczeliny. W myśl normy PN-EN 149 ma to być rozmiar najbardziej odpowiedni dla użytkownika.

Normy obowiązujące na świecie

W USA obowiązuje norma NIOSH-42CFR84, w Chinach norma GB2626-2006, w Australii i Nowej Zelandii norma AS/NZS 1716:2012, w Korei Południowej norma KMOEL - 2017-64, a w Japonii Japan JMHLW-Notification 214, 2018. Na wstępie należy odnieść się do często stosowanych oznaczeń N, które sugerują, iż filtr takiej maski czy cała maska zostały oznaczone według standardu obowiązującego w USA. Trzeba jednak pamiętać, iż wcale nie znaczy to, że tak oznaczone filtry czy maski zostały przebadane w laboratorium według testów dedykowanych właśnie dla tej normy. Bardzo często takie oznaczenie filtra ma na celu wprowadzenie kupującego w błąd, a takie zachowania należy oceniać negatywnie. Dodatkowo idąc tokiem rozumowania UOKiK każda maska półfiltrująca, sprzedawana na rynku polskim, powinna spełniać wymagania określone w europejskiej normie, a nie w normach obowiązujących w innych częściach świata.

Maski Broyx

Maski Broyx są zgodne z normą EN 149:2001 + A1:2009 w klasie FFP1 NR. Po przeprowadzeniu całego procesu badania masek oraz badań formalnych uzyskano Certyfikat Badań UE. Na tej podstawie producent wystawił deklarację zgodności dla masek antysmogowych. Wszystkie dokumenty związane z procesem certyfikacji zostały udostępnione na stronie www.maskibroyx.pl i są jawne, co świadczy o transparentności marki. Dzięki spełnieniu powyżej wskazanych wymagań maski Broyx zostały oznaczone znakiem CE.

Zgodność z wyżej wspomnianymi normami świadczy o jakości masek, takie informacje o zgodności z konkretnymi normami są istotne dla użytkowników ze względu na dostępność na polskim rynku szeregu produktów nie posiadających żadnego potwierdzenia ochrony, co wobec poziomu zanieczyszczeń i ich szkodliwości dla zdrowia ma bardzo duże znaczenie. Dlatego także bardzo ważne jest poszerzanie świadomości i wiedzy konsumentów, aby mogli wybrać świadomie.

Źródła:
1) uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=15166
2) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32016R0425&from=PL
3) https://multimedia.3m.com/mws/media/1791500O/comparison-ffp2-kn95-n95-filtering-facepiece-respirator-classes-tb.pdf